تولید دانهال های سرخدار (taxus baccata l.) از طریق کشت درون شیشه ای و نجات جنین

Authors

سید علی رضوی

عضو هیات علمی، دانشگاه گنبد کاووس سید محمد حسینی نصر

عضو هیات علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری فرامرز رستمی چراتی

عضو هیات علمی دانشگاه گنبد کاووس حسن رضادوست

عضو هیات علمی پژوهشکده گیاهان و مواد اولیه دارویی، دانشگاه شهید بهشتی تهران

abstract

سابقه و هدف: سرخدار یکی از معدود گونه های سوزنی برگ بومی ایران است که از آستارا تا علی آباد کتول پراکنش دارد. این گونه از نظر حفظ ذخایر ژنتیکی، مصارف دارویی (درمان سرطان های ریه، مثانه، سینه، رحم و بیماری ایدز) و غیره دارای ارزش بسیار می باشد که در حال حاظر به دلیل داشتن بذوری با دوره خفتگی طولانی، رشد بطئی، بهره برداری غیرمجاز و سایر عوامل مخرب در معرض خطر انقراض قرار دارد. لذا به منظور حفظ رویشگاه های موجود و گسترش آن، تولید نهال سرخدار از طریق کشت جنین در شرایط درون شیشه ای مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روشها: بذور پس از جمع آوری از توده های طبیعی سرخدار در منطقه افراتخته، به دو دسته رسیده و نارس تقسیم و سپس به مدت نه ماه در لایه های ماسه و در حرارت پائین استراتیفه شدند. سپس بذور به مدت 48 ساعت در آب روان خیسانده و ضدعفونی شدند. هفت تیمار مختلف برای ضدعفونی بذر ها اعمال گردید. در این بررسی رویان بذور استریل شده از آندوسپرم جدا شده و در محیط کشت موراشیگ و اسکوگ (ms) که توسط اسید اسکوربیک (mg/l 100،50)، کازئین هیدرولیزات (mg/l 100،50)، عصاره مخمر (g/l 1، 5/0) و زغال فعال 2% غنی شده بود، کشت شد. به دلیل کندی رشد سرخدار، تامین مواد غذایی و محیط کشت، جنین های روئیده شده به طور مرتب هر دو هفته یکبار واکشت (subculture) شدند. تجزیه و تحلیل داده ها توسط آزمون تجزیه واریانس یکطرفه و آزمون دانکن انجام شد. یافته ها: نتایج بررسی نشان داد استفاده از آب اکسیژنه 10% به مدت 15 دقیقه و اتانول 70% به مدت یک دقیقه، مناسبترین تیمار برای سترون سازی بذور بوده است بطوریکه در این تیمار هیچ گونه عفونتی مشاهده نشد. سایر نتایج نشان داد که جنین ها در مدت حدود ده روز شروع به جوانه زنی کردند. بیشترین درصد جوانه زنی و رویش نهال های نرمال به تیمار اول تعلق داشت که شامل بذور رسیده بوده و محیط کشت (ms) توسط اسید اسکوربیک و کازئین هیدرولیزات 100 میلی گرم در لیتر، مخمر 1 گرم در لیتر و زغال فعال 2% غنی شده بود. نتیجه گیری: با استفاده از جنین بذور رسیده در محیط کشت ms حاوی اسید اسکوربیک و کازئین هیدرولیزات 100 میلی گرم در لیتر، مخمر 1 گرم در لیتر و زغال فعال 2% به راحتی نهال های زیادی به دست آمده است. ضمن اینکه نگه داری بذور در رطوبت بالا و حرارت پائین (استراتیفه سرد)، نقش مهمی در تکامل جنین سرخدار و رویش آن دارد. لذا پیشنهاد می شود که در کلیه بررسی های مربوط به بذر این گونه، چه در شرایط درون شیشه ای و چه در شرایط طبیعی از این تکنیک استفاده شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تولید دانهال‌های سرخدار (Taxus baccata L.) از طریق کشت درون شیشه‌ای و نجات جنین

سابقه و هدف: سرخدار یکی از معدود گونه‌های سوزنی‌برگ بومی ایران است که از آستارا تا علی‌آباد کتول پراکنش دارد. این گونه از نظر حفظ ذخایر ژنتیکی، مصارف دارویی (درمان سرطان‌های ریه، مثانه، سینه، رحم و بیماری ایدز) و غیره دارای ارزش بسیار می‌باشد که در حال حاظر به دلیل داشتن بذوری با دوره خفتگی طولانی، رشد بطئی، بهره‌برداری غیرمجاز و سایر عوامل مخرب در معرض خطر انقراض قرار دارد. لذا به منظور حفظ رو...

full text

تکثیر درون شیشه ای درخت سرخدار (Taxus baccata) از طریق کشت سرشاخه

سرخدار از سوزنی برگان بومی و به جای مانده از دوران سوم زمین شناسی بوده که به صورت نواری از ارتفاع 900 تا 1800 متری از سطح دریا و از آستارا تا گلیداغی در جنگلهای شمال ایران پراکنده است. این جنگلها در روند تکاملی خود، مرحله کلیماکس را طی نموده و اکنون روبه زوال نهاده اند. پیدا کردن راه کاری برای حفظ و احیای مجدد آنها، هدف اصلی این مطالعه را تشکیل می دهد. به منظور تکثیر درخت سرخدار Taxus baccata ا...

full text

تکثیر درون شیشه‌ای سرخدار (Taxus baccata) از طریق کشت جنین‌های جنسی

توده‌‌‌‌‌‌های سرخدار ایران انبوه‌ترین و قدیمی‌ترین جنگلهای سرخدار جهان بشمار می‌آیند. تحقیق حاضر جهت کاهش خفتگی و سرعت بخشیدن به سبز شدن بذرهای سرخدار صورت گرفته است.بذرها از پایه‌های برگزیده در رویشگاههای طبیعی گیاه، واقع در جنگلهای آستارا در فصل پاییز جمع‌آوری شده و تحت تیمارهای مختلف با اسید کلریدریک غلیظ و شستشوی مداوم با آب قرار گرفتند. بذرها پس از آنکه به مدت 15 روز در جریان آب مداوم قرار...

full text

جداسازی Taxuspinanane G از سرشاخه‌های گیاه سرخدار (Taxus baccata L.)

مقدمه: کشفPaclitaxel (Taxol®) به عنوان یک داروی ضد‌سرطان قوی از گیاه Taxus brevifolia Nutt.، چندین گروه تحقیقاتی در سراسر جهان را تشویق کرده است تا سایر گونه‌های Taxus را مورد بررسی قرار دهند تا بتوانند به منظور درمان سرطان‌های مختلف یا به عنوان مواد اولیه برای تولید ترکیبات نیمه سنتتیک، مشتقات موثرتر Paclitaxel را جداسازی نمایند. در نتیجه، بیش از 400 دی ترپنوئید از نوع تاکسان از گونه‌های مختل...

full text

تأثیر تنظیم‌کننده‌های رشد، محیط کشت و ریزنمونه بر تولید کالوس در گیاه سرخدار (Taxus baccata L.)

سرخدار (Taxus baccata L.) گیاهی رو به انقراض و دارای زادآوری طبیعی بسیار اندک است. اهمیت مضاعف سرخدار به‌واسطه تولید تاکسول می‌باشد که مؤثرترین دارو برای درمان انواع سرطان‌ها شناخته شده است. هدف از این آزمایش بررسی محیط‌های کشت، غلظت‌های مختلف هورمون‌ها و ریزنمونه‌های مختلف سرخدار جهت تولید کالوس به‌عنوان یکی از منابع مهم تولید تاکسول می‌باشد. آزمایش به روش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی انج...

full text

مروری بر گیاه سرخدار (Taxus baccata L.)

درخت سرخدار با نام علمی Taxus baccata L. یکی از سوزنی برگان متعلق به خانواده Taxaceae است. سرخدار درختی است سایه پسند که به صورت مخلوط با سایر گونه‌های جنگلی، در اشکوب زیرین جنگل‌های مرطوب نواحی مدیترانه‌ای و برخی نقاط آسیا مثل شمال ایران یافت می‌شود. ارزش دارویی گونه T. baccata به واسطه وجود ماده Paclitaxel با نام تجاری تاکسول (Taxol) در برگ‌های سوزنی آن می‌باشد. تاکسول با تشکیل دوک تقسیم غیرط...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهش های علوم و فناوری چوب و جنگل

جلد ۲۳، شماره وبژهنامه (۱)، صفحات ۱۱۵-۱۳۴

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023